Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật tập 01

Kinh Ma Ha Bát nhã ba la mật (zh. 般若波羅蜜多經, sa. prajñāpāramitāsūtra), cũng được gọi là Ma-ha-bát-nhã-ba-la-mật-đa kinh, Huệ đáo bỉ ngạn kinh, "Kinh với trí huệ đưa người qua bờ bên kia", là một bộ kinh bao gồm khoảng 40 bài kinh Đại thừa được gọi chung dưới tên này với nội dung, mục đích hướng dẫn hành giả đạt được trí Bát-nhã (sa. prajñā), thành tựu Bát-nhã-ba-la-mật-đa. Bộ kinh này là một phần quan trọng của bộ kinh Phương đẳng (sa. vaipulya-sūtra), được ghi có lẽ từ thế kỉ thứ nhất TCN nguyên đến khoảng thế kỉ thứ 5. Ngày nay, phần lớn kinh này chỉ còn trong dạng chữ Hán hoặc chữ Tây Tạng, không mấy còn trong dạng Phạn ngữ.

Trong bộ kinh này thì hai bài Kim cương bát-nhã-ba-la-mật-đa kinh (sa. vajracchedikāprajñāpāramitā-sūtra) và Bát-nhã-ba-la-mật-đa tâm kinh (sa. prajñāpāramitā-hṛdaya-sūtra) là nổi tiếng nhất, đã được dịch ra nhiều thứ tiếng, kể cả Anh, Pháp và Đức ngữ. Luận sư quan trọng nhất của kinh Bát-nhã là Long Thụ. Bộ kinh này có tính giáo khoa rất cao, tương tự như các bộ kinh văn hệ Pali. Phần lớn các bài kinh là những lời khai thị cho Tu-bồ-đề, được Phật thuyết giảng trên đỉnh Linh Thứu (sa. gṛdhrakūṭa).

Phần cổ nhất của kinh này là Bát-nhã bát thiên tụng (Bát thiên tụng bát-nhã) (sa. aṣṭasāhasrikā) – cũng được gọi là Tiểu phẩm bát-nhã – một bộ kinh gồm 8000 câu văn Phật giảng cho nhiều đệ tử cùng nghe. Đây cũng là cơ sở cho tất cả bộ kinh Bát-nhã khác, mỗi bộ gồm từ 300-100.000 câu kệ với vô số bài luận và phiên dịch. Bản dịch chữ Hán đầu tiên ra đời khoảng năm 179.

Các bộ kinh hệ Bát-nhã hàm dung hai điểm mới trong lịch sử Phật giáo, đó là hình tượng lý tưởng của một vị Bồ Tát và trí huệ được dạy là trí huệ tính Không và sự nhận thức là chư pháp bất sinh. Edward Conze, nhà nghiên cứu kinh Bát-nhã đã tóm tắt nội dung của bộ kinh này như sau:

Hàng nghìn câu của những bài kinh Bát-nhã có thể được tóm tắt trong hai câu:
Hành giả nên tu tập trở thành một Bồ Tát (hoặc một vị Phật tương lai), như vậy là một người không hài lòng với những gì khác hơn là Trí huệ toàn vẹn (nhất thiết trí), đạt được bằng Bát-nhã vì lợi ích của tất cả chúng sinh.
Không có một pháp như một Bồ Tát, hoặc một Nhất thiết trí, hoặc một sự "tồn tại", hoặc một Bát-nhã hoặc sự chứng đắc nào cả. Chấp nhận hai sự thật đối nghịch nhau như thế có nghĩa là toàn hảo (sa. pāramitā).

Những bước phát triển quan trọng khác của bộ kinh này là khái niệm Phương tiện thiện xảo (sa. upāyakauśalya, sự khôn khéo trong lúc áp dụng phương pháp) và sự hồi hướng công đức (sa. pariṇāmanā).

Mục lục:

1. Phẩm Tựa
2. Phẩm Phụng Bát
3. Phấm Tu Tập Đúng
4. Phẩm Vãng Sanh
5. Phẩm Tán Thán Ba La Mật
6. Phẩm Tướng Lưỡi
7. Phẩm Tam Giả
8. Phẩm Khuyến Học
9. Phẩm Tập Tán
10. Phẩm Hành Tướng
11. Phẩm Ảo Học
12. Phẩm Cú Nghĩa
13. Phẩm Kim Cang
14. Phẩm Đoạn Chư Kiến
15. Phẩm Phú Lâu Na
16. Phẩm Thừa Đại Thừa
17. Phẩm Trang Nghiêm
18. Phẩm Vấn Thừa
19. Phẩm Quảng Thừa
20. Phẩm Phát Thừa
21. Phẩm Xuất Đáo
22. Phẩm Thắng Xuất
23. Phẩm Đẳng Không
24. Phẩm Hội Tông
25. Phẩm Thập Vô
26. Phẩm Vô Sanh
27. Phẩm Thiên Vương
28. Phẩm Ảo Nhơn Thính Pháp
29. Phẩm Tán Hoa
30. Phẩm Tam Thán
31. Phẩm Diệt Tránh
32. Phẩm Bửu Pháp Đại Minh
33. Phẩm Thật Thành
34. Phẩm Khuyến Trí
35. Phẩm Khiển Trừ Ma Ngoại
36. Phẩm Tôn Đạo